Dzisiaj wpis, którego nikt nie doczyta do końca, ale skoro to i owo sobie wynotowałem, to wrzucam.
Garstka cytatów z książki Robina Dunbara „Pchły a ewolucja języka”, z jej polskiego tłumaczenia, którego trzecie wydanie ukazało się czas jakiś temu.*
[Wstęp]
Język pozostaje naszym największym skarbem, bo bez niego bylibyśmy skazani jeśli nie na całkowitą izolację społeczną, to przynajmniej na byt znacznie uboższy. [s. 15]
[Meritum]
Nie jest to tylko ta część mózgu, która u naczelnych (a zwłaszcza u ludzi) dokonała dramatycznej ekspansji […]. [s. 88]
[Język] pozwala na wymianę informacji o innych ludziach, dramatycznie skracając mozolny proces uczenia się tego, jacy oni są. [s. 111].
W tym czasie dane archeologiczne przechodzą dramatyczne i nagłe zmiany, znane jako rewolucja górnego paleolitu. [s, 153]
Trzeba też wziąć pod uwagę, że w drugiej fazie ewolucji ludzkiej […] nastąpiła dramatyczna zmiana w trybie życia: nasi przodkowie stali się nomadami. [s. 164]
Miało ono [odkrycie rolnictwa] dramatyczny wpływ na tempo przyrostu ludności […]. s. 224.
Dramatyczny: taki, który niesie cierpienie, grozę lub śmierć [słowniki]
Teraz proszę ustalić, mając na uwadze definicję słownikową przymiotnika „dramatyczny”, co miał na myśli autor.
Wydawałoby się, że książka poświęcona językowi powinna być przetłumaczona i zredagowana szczególnie starannie. Jeśli tak jest w tym przypadku, to staranność ta nie rzuca się w oczy. Wygląda nawet na to, że od pierwszego polskiego wydania, czyli od 2009 r., żaden rozumny redaktor nie rzucił na to tłumaczenie okiem.
Inna rzecz, że uwzględniając to, do czego ludzkość już doprowadziła, słownikowo pojęta dramatyczność wydaje się oczywistym kontekstem.**
Czas na pointę :
Najdziwniejszą cechą ludzkiej mowy jest to, że produkuje z niebywałą szybkością wzajemnie niezrozumiałe języki. [s. 211]
Dopisek:
Książka Robina Dunbara ukazała się pierwotnie w 1996 r. Obecnie [2019] ukazuje się bez słówka komentarza. Czyżby w psychologii ewolucyjnej nic się przez ten czas nie zmieniło? Czy może książka ukazuje się, bo jest już tak klasyczna? Nie wiadomo.
*Robin Dunbar: Pchły, plotki a ewolucja języka : dlaczego człowiek zaczął mówić. Tłumaczenie: Tomasz Pańkowski. Wydanie trzecie (drugie w tej edycji). Copernicus Center Press, 2019. Tytuł oryginału: Grooming, Gossip and the Evolution of Language, 1996.
**Przypis aktualny:
Polski kontekst jest jeszcze taki, że po kilku latach Dobrej Zmiany sformułowanie „dramatyczne polepszenie” może zadowolić wszystkie opcje polityczne.
Dopisek nr 2, kilka godzin później – druga pointa autorstwa Hebiusa (dziękuję):
>>Aż szkoda, że nie ma w poincie: „Dramatyczną cechą ludzkiej mowy jest to, że produkuje z niebywałą szybkością wzajemnie niezrozumiałe języki”.<<
Czartogromskie czytanki 2.0 